Merhaba.. Makalemizin ikinci bölümünde hazırladığımız LYNC sunucusuna MS Lync Server 2013 uygulamasını kurup, gerekli topolojileri ve diğer bileşenleri hazırlayıp LYNC Server uygulamasının kurulumuna devam edeceğim.
Makaleye ilk önce hazırlanan sisteme MS Lync Server 2013 kurulumu ile başlayalım; Kurulum için MS Lync Server 2013 kurulum mediasını CD/DVD okuyucuya yerleştirip \\Setup\amd64\setup.exe yolunu takip edip sistem üzerinde yetkili bir kullanıcı hesabı ile Setup.Exe uygulaması çalıştırılır.
Lync Server 2013 Preview kurulum DVD sinde setup.exe ilk çalıştırıldığında aşağıdaki yükleme uyarısı gelir. Bu aslında bir hata olmayıp sistem de LYNC kurulumu için gerekli olan bir bileşenin bu esnada kurulmasını isteyip istemediğimizi hatırlatan bir uyarı. Kurulum için Evet(Yes) seçeneği tıklanır ve Microsoft Visual C++ 2012 x64 Runtime kurulumu yapılır.
Gerekli bileşenin kurulumu tamamlandıktan sonra LYNC Server 2013 uygulamasının sistem içinde hangi dizin ve yere kurulacağı dosya yolu belirtilir ve Yükle(install) butonuna tıklanır.
Sonraki adım da Lisans Sözleşmesi kabul edilerek Tamam(OK) tuşu ile ilerlenir.
Kurulum içi gerekli olan temel bileşenlerin yüklenmesine başlandı.
Temel bileşenlerin yüklenmesinden sonra MS Lync Server 2013 için Kurulum Sihirbazı(Deployment Wizard) penceresi açılır. Bundan sonraki pek çok adımı bu pencereden gerçekleştireceğiz.
İlk adım olarak Aktif Dizin Hazırlama(Prepare Active Directory) seçeneği ile etki alanımızı(Domain) MS Lync Server 2013 için hazırlamaya başlıyoruz.
Aktif Dizin Hazırlama(Prepare Active Directory) seçeneği içinde de yapılması gereken birden fazla adım olduğu için yeni gelen pencerede önce aktif dizin şemasının hazırlanması için Şema Hazırlama(Prepare Schema) seçeneğini seçip çalıştır(Run) butonu ile hazırlık işlemine başlanır.
Gelen ekranlar İleri(Next) tuşları yardımı ile geçilip kurulumun sorunsuz biçimde tamamlandığını tespit ettikten sonra Bitiş(Finish) seçeneği ile bir sonraki adım için ilerlenir. Bundan sonraki adım Şema(Schema) üzerinde yapılan bu değişikliklerin gerçekleşip gerçekleşmediğinin kontrolünün yapılmasıdır.
Aktif dizin için de CS***** isimli kullanıcıların olup olmadığı teyit edildikten sonra bir sonraki adım Ağaç yapısının bu hazırlanmasıdır. Bunun için Mevcut Ağaç yapısının hazırlanması (Prepare Current Forest) seçeneğini yine Çalıştır(RUN) tuşu ile çalıştırarak gerekli işlemlerin yapılması sağlanır.
Biz test ortamında tek bir etki(domain) alanı yapısına sahip olduğumuz için Yerel(Local Domain) seçeneğini seçip İleri(Next) tuşunu seçerek ilerliyoruz.
Bu işlem tamamlanıp gerekli alt kurulumlar tamamlandıktan sonra Bitiş(Finish) seçeneği ile bir sonraki adım için ilerlenir.
Bu işlemler tamamlandıktan sonra Aktif Dizin Hazırlama(Prepare Active Directory) seçeneği içinde de yapılması gereken işlemleri tamamlamış olduk.
Aktif Dizin Hazırlama(Prepare Active Directory) seçeneği içinde de yapılması gereken işlemlerin tamamlanmasının yanında Aktif dizin içinde de küçük bir işlem yapılması gereklidir. Bunun için Active Directory Users and Computer’e giderek Yönetici(Administrator) kullanıcısını “CSAdministrator” ve “RTCUniversalServerAdmins” gruplarına ekliyoruz.
Şimdi sıra MS Lync Server Uygulamasının kullanacağı SQL Server uygulamasını kurmaya geldi. Bunun için yine kurulum sihirbazı(Lync Server 2013-Deployment Wizart) üzerinde İlk önce standart versiyon sunucu hazırlama (Prepare First Standart Edition Server) seçeneğini seçiyoruz. NOT: Bu kurulumlar için sunucu sistemlerinde güvenlik duvarı(firewall) tarafında ya tüm kurallar pasif edilecek yada SQL’in kullanacağı bağlantı noktalarına izin verilmelidir.
SQL Lync Server 2013 içinde varsayılan biçimde gelen SQL Express Edition sürümü olup bunun dışında herhangi bir SQL Server kurulumu yapılmayacağını hatırlatıp, kurulum için İleri(Next) seçeneği ile bir sonraki adıma geçiş yapılır.
Bu bölümde SQL kurulumunun tamamını anlatmayacağım daha önceki makalelerimden https://bbozkurt.wordpress.com/?s=sql adresinde bulunan yazımdan veya https://vimeo.com/92907210 adresinden kurulum aşamaları izlenebilir.
Bundan sonraki adımda DNS rolü olan sunucuya gidip yapılması gereken bazı işlemleri yapılmasında. DNS üzerinde admin,dialin,meet ve lyncdiscoverinternal adlarında yeni host kayıtları eklenir. Burada tüm hostlar için aşağıdaki adımlar atılır.
Bu işlemlerin tamamlanmasından sonra yine DNS üzerindeki _tcp kayıtları içinde _sipinternaltls adında bir port tanımı yapılarak gerekli erişim noktası bilgileri aşağıdaki gibi girilir.
DNS Server’ımız üzerinde ilgili kayıtlarımız oluşturduktan sonra kuruluma “Install Administrative Tools” ile devam ediyoruz. SQL kurulumu da tamamlandıktan sonra yine kurulum sihirbazı(Lync Server 2013-Deployment Wizart) üzerinde Yönetimsel Araçları Yükle(Install Administrative Tools)seçeneği ile bir sonraki adıma geçilir.
Yönetimsel Araçları Yükle(Install Administrative Tools)seçeneğini yüklenmesinden sonra sistem üzerinde Lync Sunucusu Topoloji Hazırlayıcı (Lync Server Topology Builder), Lync Sunucusu Kontrol Yöneticisi(Lync Server Control Manager) isimli kısa yolların geldiği tespit edilir. Lync Sunucusu Topoloji Hazırlayıcı (Lync Server Topology Builder) yardımı ile Lync sunucu için gerekli olan topolojiler hazırlanıp istemcilerin kullanımına sunulması gerekmektedir. Bunun için masa üstündeki Lync Server Topology Builder kısa yolu ile topoloji hazırlama işlemine başlanır.
Biz ilk kez bir topoloji oluşturduğumuz için Yeni Topoloji(New Topology) diyerek kuruluma devam ediyoruz.
Daha sonra oluşturacağımız topoloji için bir isim ve onu saklayacağımız konum bilgilerini verdikten sonra Kaydet(Save) tuşu ile bir sonraki adıma geçilir.
Sonraki adımda Internet Protokolü (IP) ağları üzerinden sesli ve görüntülü aramalar gibi multimedya iletişim oturumlarını kontrol etmek için kullanılan Oturum Başlatma Protokolü Session Initiation Protocol (SIP) için bir isim verilmesi gerekmektedir. SIP yaygın olarak kullanılan bir protokoldür. Gerekli isim verildikten sonra İleri(Next) ile bir sonraki adıma geçilir.
Yeni ekranda başka bir etki alanındaki SIP in kullanılıp kullanılmayacağının belirtilmesinden sonra İleri(Next) ile devam edilir. Biz başka bir etki alanı kullanmayacağımız için bu bölümü boş bırakıyoruz.
Sonraki adımda topolojinin hangi isim altında hangi alanlara etki edeceğinin belirtileceği alan ismi ataması yapılıyor. Bu işlem den sonra İleri(Next) ile devam edilir
Sonra alan ile ilgili diğer detay bilgiler verilerek İleri(Next) ile devam edilir.
Yapılan tüm işlemlerin tamamlanması için Bitiş(Finish) seçeneği ile ilerlenir. Ancak yapılan bu topolojinin yayınlanmadan önce içeriğinin hazırlanması için “Open the New Front-End Wizard when this wizard closes” kutucuğunu işaretli bırakıyor ve bir sonraki bölüme geçiyoruz.
Sonraki bölümde yapılacak işlem hakkında bilgi verip bazı gereksinimlerin tamamlanıp tamamlanmadığı konusunda emin olunması hakkında bilgi verilmekte. Bu bölüm İleri(Next) ile geçilebilir.
Yeni ekranda Lync için kullanılacak sunucu havuz ve bilgilerinin verilmesi istenmektedir. Bu bölümde biz Lync Server olarak Standart Edition Server(Standart Sunucu Versiyonu) seçeneği seçilip bir sonraki adım için İleri(Next) seçeneği ile ilerlenir.
Biz ortamımızda sesli, görüntüler yapıp herhangi bir dosya veya klasör paylaşımı yapıp kurduğumuz sunucudan Video konferans gibi yetenekleri kullanacağımız için bu seçenekleri kapsayan seçenekleri seçip İleri(Next) seçeneği ile bir sonraki adıma geçiş yapılır.
Yukarıda bahsettiğimiz tüm işlemlerin bir tek sunucu üzerinde olacağını yani “Collocate Mediation Server” seçeneğini seçip bir sonraki adım için İleri(Next) seçeneği ile kuruluma devam edilir.
Bahsettiğimiz bu görevleri başka sunucular ile paylaşmayacağımız için bu bölümü olduğu gibi bırakıp İleri(Next) seçeneği ile devam ediyoruz.
Yeni ekranda SQL bilgilerinin hangi sunucu altında ve hangi isim altında tutulacağının FQDN bilgilerini verdikten sonra bir sonraki adım için İleri(Next) seçeneği ile devam edilir.
Bir sonraki adımda ise daha önce de bahsettiğimiz paylaşım noktası bilgilerinin girilmesi ve paylaşım klasörünün bilgilerinin verilmesi istenmektedir. Bu bilgiler verildikten sonra ilgili klasör üzerinde gerekli erişim izinlerinin verilmesi de tamamlandıktan sonra İleri(Next) seçeneği ile bir sonraki bölüme geçiş yapılır.
Bundan sonraki adımda Lync sunucu hizmetlerine kullanıcıların dış kaynaklardan(İnternet vb) erişmelerini sağlamak için gerekli olan URL tanımlaması yapılır. Daha sonra yine İleri(Next) seçeneği ile bir sonraki adıma geçilir.
Bir sonraki adımda uygulamanın bir web uygulaması biçiminde yayınlanıp yayınlanmayacağı değerlendirmesinden sonra Finish(Bitiş) tuşu ile topoloji oluşturma işlemini sonlandırmış oluruz.
Bir sonraki adımda oluşturulan bu topoloji üzerinde bazı küçük ayarlamaların yapılması için Özellikler(Properties) sekmesi ile oluşturulan topolojinin özellikleri incelenip en son Yönetim Erişim Bağlantı noktası(Administrative Access URL) bölümüne gerekli tanım yapılarak işlem tamamlanmış olur.
Sıra hazırlanan bu topolojinin istemciler tarafından kullanılmasına imkan tanımak için bu topolojinin yayınlanmasında. Bunun için topoloji sunucusu üzerinde sağ tuş yardımı ile açılan seçeneklerden Topoloji Yayınla (Publish Topology) seçeni kullanılarak topoloji yayınlama sihirbazının çalıştırılması sağlanır.
Bu adımdan sonra açılan topoloji yayınlama sihirbazındaki bilgilerin yer aldığı tanıtım ekranı İleri(Next) tuşunun yardımı ile geçilerek bir sonraki adıma geçilir.
Bu bölümdeki adımlar daha önceki adımlardan daha basitçe olan adımlar olarak değerlendirilebilir bu adımları İleri(Next), İleri(Next) biçimde geçiş yapılabilir.
Topolojinin yayınlanması işlemi tamamlandıktan sonra gelen özet penceresinde Yapılacaklar listesi için buraya basın(Click here to open to do list) seçeneği ile devam edebilirsiniz Bu bölümde eğer daha önce DNS kayıtları üzerinde yapılacaklar kısmında anlatılan tanımların yapılmaması durumda ilgili listenin yapılması ve ilgili adreslerden uygulamaya erişilebilir olduğundan emin olunmasında fayda var.
Bütün bu tanımların tamamlanmasından sonra tekrar Lync Server 2013 Dağıtım Sihirbazı (Lync Server 2013- Deployment Wizard) ekranına dönüş yapılır ve bu bölümde yeni bir adıma geçilir. Bu bölümde şu ana kadar yapılan değişikliklerin uygulamaya uygulanması için Yönetim Araçlarını Yükle (Install Administrative Tools) seçeneği ile bu adım tamamlanmış olur.
Şimdi sıra tüm bunların Lync Server sunucusuna uygulanmasında. Bunun için Lync Server Sunucusunu Yükle veya Güncelle(Install or Update Lync Server System) seçeneği çalıştırılır. Install Local Configuration Store
Açılan yeni sihirbaz yardımı ile bu işlemler için gerekli olan adımların yapılması sağlanır. Burada ki ilk adım Yerel Sunucu Yapılandırmasını Yükle(Install Local Configuration Store) seçenği ile öncelikle sunucu üzerindeki fiziksel değişikliklerin etkin hale getirilmesi sağlanır.
Ben burada yine basitçe İleri(Next), İleri(Next) biçimde ilerleyerek işlemi tamamladım.
Sonraki adım Lync Server Bileşenleri yükle veya sil (Setup or Remove Lync Server Components) seçeneğidir. Bu bölümde Lync Server uygulaması üzerinde yaptığımız değişiklikleri veya güncellemeleri artık uygulama üzerine yazma işlemi yapılır.
Bu bölüm tüm sunucu uygulaması üzerinde yapılacağı için biraz zaman alacaktır.
İşlemler sorunsuz biçimde tamamlandıktan sonra sıra sunucu sistemi ve istemciler için sertifikaların oluşturulup bu sertifikaların dağıtılmasında. Bu bölümde yine daha önceki bazı bölümlerde olduğu gibi daha önceki makalelerimde bahsettiğim bir konuyu tekrarlamak yerine var olan konunun ilgili uygulama içinde nasıl kullanılacağına ilişkin bilgileri vermeye çalışacağım o yüzden bu bölümde Sertifika oluşturma ve dağıtma işleminin nasıl yapıldığı anlatmayacağım ancak eğer bu konuda bilgiye ihtiyaç olursa daha önceki makalelerimden Windows Server 2012- Create a new Certificate ve Windows Server 2012-Sertifika Servisinin Kurulması(Certificate Services Installation) isimli makalelerimi gözden geçirebilir veya https://vimeo.com/92909716 bağlantısından sertifika kurulumu veya oluşturma ile ilgili detayları öğrenebilirsiniz. Sistemimizde hazır durumda olduğunu farz ettiğimi sertifika sunucu üzerinde LYNC Server ve istemciler için bir sertifika üretip nasıl dağıtılacağını bu bölümde anlatmaya çalışacağım. Bu yüzden Lync Sunucusu 2013- Dağıtım Sihirbazı(Lync Server 2013-Deployment Wizard) penceresinde Sertifika İste, Yükle veya Uygula(Request, Install or Assign Certificates) seçeneği yardımı ile bu bölümdeki adımlar takip edilir.
Açılan Sertifika Sihirbazı(Certificate Wizard) yardımı ile bu işlemler yapılacaktır.
Sertifika Sihirbazı(Certificate Wizard) üzerinde uygulanacak sertifika türlerini seçip Talep(Request) seçeneği ile bir sonraki adım için ilerlenir.
Sonraki ekranda istenen sertifikanın ne zaman talep edileceğine ait bilgi verildikten sonra İleri(Next) seçeneği ile bir sonraki adıma geçilir.
Bir sonraki adımda alt yapımızda hazır bulunan Sertifika sunucusu bilgileri seçilerek İleri(Next) seçeneği ile bir sonraki adıma geçiş yapılır.
Özel bir kriterin olup olmadığı sorgusu varsayılan biçimde geçildikten sonra,
Varsayalımki birden fazla sertifikanız var ve yeni oluşturacağınız sertifika bunlardan farklı o yüzden bu sertifikaya yeni bir isim atamak için gerekli isimlendirme bit uzunluğu atamasının ardından İleri(Next) ile bir sonraki adıma geçilir.
Bu bölümde kurulumla ilgili Organizasyon vb. bilgilerin girilmesinden sonra İleri(Next) ile devam edilir.
Coğrafi bilgilerin girilmesinden sonra İleri(Next) seçeneği ile devam ediliyor.
Sonraki ekranda Subject Name ve Subject Alternative Names kısımlarındaki bilgilerin doğruluklarını teyit edip sonraki adımlar için İleri(Next) seçeneği ile devam edilir.
Oturum Başlatma Protokolü Session Initiation Protocol (SIP) seçimi yapıldıktan sonra İleri(Next) ile bir sonraki adıma geçilir.
İlave olarak herhangi bir etki alanı tanımı yapmadan bir sonraki adım için İleri(Next) seçeneği ile devam ediyoruz.
Yapılan işlemlerin özetini gördükten sonra İleri(Next) ile bir sonraki adıma geçilir.
Sertifika talebinin yapılmasından sonra İleri(Next) seçeneği işlem tamamlanmış oluyor.
Bir sonraki bölümde eğer istenirse Sertifika Detaylarını Göster(View Certificate Details) seçeneği ile o ana kadar hazırlanan sertifikanın görüntülenmesi sağlanır.
Sertifika istem işlemleri uygulama sunucu üzerindeki tüm bileşenler için uygulandıktan sonra bu sertifikaların istemcilere gönderilmesi işlemine geçilir.
Sıra talep edilen sertifikaların yüklenmesinde bunun için Sertifika Sihirbazı(Certificate Wizard) üzerindeki Ata(Assign) seçeneği kullanılır.
Açılan pencere İleri(Next) ile bir sonraki adıma geçilir.
Şu ana kadar hazırlanan ve istemcilerin kullanımına hazır olan sertikaları görüp içlerinden kullanılacak olanların seçilmesinden sonra İleri(Next) seçeneği ile bir sonraki adıma geçilir.
Özet penceresinden sonra kurulum aşamasına geçilecektir.
Sertifikaların atanması işlemi tamamlandıktan sonra Bitiş(Finish) seçeneği ile bu bölümde yapılması gereken işlemlerin sonuna gelinmiş oldu.
Tüm bu işlemler sonucunda Sertifika Sihirbazındaki görüntü örnekteki gibi olacaktır diye düşünmekteyim.
Lync Server 2013- Kurulum Sihirbazındaki işlemlerin son basamağı tüm bu işlemlerin uygulama sunucu tarafından algılanması ve gerekli işlemlerin yapılmasını sağlamak için ilgili servislerin yeniden çalıştırılması gerekmektedir. Bunun için sihirbaz üzerindeki Servisleri Başlat(Start Services) seçeneği Çalıştır(Run) seçeneği ile çalıştırılır.
Servislerin çalıştırılması sürecinin başlatılması için İleri(Next) seçeneği ile bir sonraki adıma geçiş yapılır.
Bu işlemler tamamlandıktan sonra kontrol amaçlı olarak servisler gidip Lync***** isimli servislerin otomatik olarak başladığından emin olmakta fayda vardır.
Daha sonra Lync Server uygulamasına bağlanıp kullanıcı tanımlamaları ve yetki atamaları yapılabilir. Ancak bu yazı da anlatmak istediklerim bu kadar çünkü Lync Server üzerinde o kadar fazla işlem var ki hepsini tek kalemde anlatmak hem benim açımdan hem de okuyucular açısından sıkıntı olur diye düşündüm dolayısı ile Lync Server üzerinde kullanıcı tanımları vb diğer konuları daha sonraki makalelerimde bulacağınızı belirterek makaleme burada son veriyorum, biraz uzun bir makale oldu ancak …umarım faydalı olmuştur, bir sonraki makalede görüşmek dileği ile…